Planovi za postepenu obustavu upotrebe uglja u evropskim elektranama su stavljeni van snage na neodređeno vrijeme. Njemačka vraća te kapacitete iz rezerve na mrežu, dok Gazprom smanjuje isporuke gasa, a Italija namjerava da proglasi vanrednu situaciju.
Rusija je znatno smanjila isporuke prirodnog gasa jednom broju država članica Evropske unije, a nekima potpuno prekinula dotok, pa tamošnje vlade održavaju hitne sastanke. Donosioci odluka imaju zadatak da isplaniraju kako da olakšaju domaćinstvima i kompanijama da prebrode zimu.
Iako se formalno i dalje drži plana da najkasnije 2030. obustavi korišćenje fosilnog gasa, Njemačka je od februara, kada je Rusija napala Ukrajinu, promijenila kurs. U ironičnom obrtu, njemački vicekancelar i ministar za ekonomska pitanja i klimatsku akciju Robert Habeck, visoki funkcioner Saveza 90 / Zelenih (Bündnis 90/Die Grunen), objavio je da će vlada vratiti na mrežu ugašene termoelektrane na ugalj i da je popunjavanje rezervi gasa „vrhunski prioritet“.
Nivo rezervi gasa je trenutno na 56 odsto, istakao je i naveo da do 1. avgusta mora da dostigne 65, a do 1. oktobra 80 procenata. Po posljednjim mjerama koje je donijela EU, taj pokazatelj do 1. decembra treba da se poveća do najmanje 90 odsto.
Njemačka je obećala da će obezbijediti sredstva za taj poduhvat i pomoći industriji u nabavci. Po trenutnim cijenama, za to će biti potrebno 15 milijardi eura.
Ova zemlja je prije rata skoro polovinu svoje potražnje za gasom pokrivala iz Rusije. U međuvremenu je uspjela da smanji taj udio na 35 odsto. EU ima ambiciju da najkasnije 2027. potpuno eliminiše potražnju za svim fosilnim gorivima iz Rusije.
U Austriji, gdje su Zeleni takođe manji partner u vladajućoj koaliciji, vlada je naložila elektroprivredi Verbund, koja je pod njenom kontrolom, da restartuje elektranu na ugalj Mellach. To postrojenje je prebacila u rezervu prije dvije godine i proglasila završetak ere uglja u zemlji.
EU i Energetska zajednica već godinama pritiskaju vlade zemalja Zapadnog Balkana da sastave planove za postepeno napuštanje lignita. Aktuelni preokret, pogotovo onaj u Njemačkoj, prijeti da poremeti takve napore u cijeloj Jugoistočnoj Evropi, pa i širom svijeta.
Velika Britanija odlaže zatvaranje najvećeg dijela svog kapaciteta u elektranama na ugalj, zakazano za ovu godinu.
Ruski Gazprom je smanjenje isporuka gasa Evropi pripisao poteškoćama u održavanju, uz tvrdnju da je zbog sankcija blokirano slanje kritično važnih djeelova opreme za gasovod Sjeverni tok 1 iz Kanade. Habeck je to negirao. Premijer Italije Mario Draghi je otišao i dalje od toga, rekavši da i njegov kabinet i Njemačka vjeruju da su to što navodi ruski snabdjevač „laži“.
Kao i Njemačka, Italija se sprema da proglasi uzbunu. Obje zemlje rade na planovima za smanjenje snabdijevanja industrije gasom i instaliranje terminala za prijem tečnog prirodnog gasa (LNG). Italija računa i na povećanje isporuka iz Alžira. Takođe je saopštila da će nabaviti LNG u Mozambiku.
Reuters je prenio da su operateri termoelektrana na ugalj u Italiji nagomilali dovoljno tog goriva da povećaju proizvodnju. Da bi stvar bila gora, ovu zemlju je pogodila nezapamćena suša i oborila učinak tamošnjih hidroelektrana.
Nivo iskorišćenosti kapaciteta gasovoda Sjeverni tok 1, koji ide po dnu Baltičkog mora od Rusije do Njemačke, danas je bio na samo 40 odsto, stoji u izveštaju. Čak i prije rata u Ukrajini, Međunarodna agencija za energetiku je predvidjela da će globalna potražnja za ugljem ove godine dostići rekord.
Izvor: https://balkangreenenergynews.com/rs/
Foto: Adrem68 / https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode